Croeso i #CrowdCymru

Bydd modd cyrraedd y prosiect drwy’r platfform torfoli a sefydlwyd gan staff y Llyfrgell Genedlaethol, a byddant wrth law i helpu gydag unrhyw faterion technegol a chyngor. Bydd y prosiect hwn o ddiddordeb mawr i’r rheiny sydd eisiau gwirfoddoli gydag archifau De Cymru ond sydd methu teithio i unrhyw un o’r safleoedd. Mae’r prosiect hwn yn gwbl ddigidol, felly does dim ots ble rydych chi cyn belled â bod gennych chi fynediad ar-lein!

Mae gan wasanaethau archifau ledled Cymru filiynau o gofnodion anadferadwy, ond mae llawer ohonynt heb ei gatalogio’n llawn felly mae’n anodd eu hadnabod a’u canfod. Bydd y project yn creu llwyfan ar-lein dwyieithog er mwyn i wirfoddolwyr sydd yn gweithio o bell i dagio, anodi, a disgrifio’r casgliadau treftadaeth ddigidol a gedwir o fewn yr ystorfeydd eithriadol hyn. Bydd y project hwn yn harneisio gwybodaeth unigolion mewn cymunedau ar draws Cymru a thu hwnt i gyfoethogi ein treftadaeth er budd cenedlaethau presennol a’r dyfodol – yn lleol, yn genedlaethol, ac yn fyd-eang.

Bwriad partneriaid y prosiect yw sicrhau bod amrywiaeth gyffrous iawn o gasgliadau ar gael i wirfoddolwyr eu harchwilio a gweithio arnynt. Mae hyn yn gynnwys Ffotograffau Cymuned Dociau Caerdydd yn gasgliadau Archifau Morgannwg. Portreadau yw’r rhain o unigolion a grwpiau o gymuned dociau Caerdydd, a gymerwyd rhwng 1900-1920. Cafodd llawer ohonyn nhw eu cymryd gan Fred Petersen o Bute Street, gŵr o Ddenmarc (Copenhagen) a ymsefydlodd yng Nghaerdydd ar ddiwedd y 19eg ganrif. Bydd casgliad Archif Edward Thomas, archif bersonol anarferol o eang a manwl o un o’r beirdd rhyfel llai adnabyddus, hefyd yn rhan o’r prosiect yma. Mae’r casgliad hwn yn rhan o Casgliadau Arbennig ac Archifau Prifysgol Caerdydd, ac mae’n cynnwys gohebiaeth bersonol, cerddi llawysgrifol a theipysgrif wreiddiol, dogfennau swyddogol, a ffotograffau.

Byddaf yn rhannu mwy o newyddion wrth i’r prosiect fynd yn ei flaen, ond os yw’r synopsis byr hwn wedi denu eich diddordeb, cysylltwch â mi.

Yn y cyfamser, dyma ychydig mwy amdanaf fi fy hun. Ar hyn o bryd rydw i ar secondiad blynyddol o Amgueddfa Cymru lle rydw i’n gweithio fel Llyfrgellydd Cynorthwyol. Dechreuais weithio yn y Llyfrgell yn 2001 dros gyfnod mamolaeth a syrthiais mewn cariad â’r gwaith, a’r lleoliad. Mae’r Brif Lyfrgell i fyny y tu mewn i’r gromen, ac mae’n edrych yn union fel y gwnaeth pan osodwyd yn gyntaf dros 100 mlynedd yn ôl; o’r goleuadau wal wydr hyfryd, i’r silffoedd haearn gwreiddiol o’r 1920au!

Mae rheoli a chadw archif y Llyfrgell wedi rhoi gwerthfawrogiad i mi o bwysigrwydd archif unrhyw sefydliad. Dyma’r cronicl dogfennol ei sefydliad a’i esblygiad, sy’n dangos y llwybr sy’n arwain yn ôl at y gobeithion a’r athroniaethau gwreiddiol. Yn ffodus, mewn rhai achosion mae cynnwys yr ohebiaeth a’r munudau ysgrifenedig llaw ar gael; cofnod o’r hyn sy’n sbarduno’r camau bach sydd efallai ar y pryd ddim yn ymddangos yn arwyddocaol, ond sydd yn profi’n bwysig iawn yn y cynllun mawreddog.

Os ydych chi’n teimlo’r un ffordd am archifau, dyma’r prosiect perffaith i chi, a gyda’n gilydd byddwn yn cael cyfle i gael mynediad at gasgliadau anhygoel! Pwy a ŵyr pa straeon y byddwn ni’n eu darganfod? Pa ddirgelion y gallwn ni eu datgladdu? Felly, os oes gennych fynediad ar-lein, ychydig o amser ar eich dwylo a hoffech fod yn rhan o’r prosiect hwn, cysylltwch â mi.

Yn ystod fy amser rhydd rwy’n artist sydd ag angerdd am lên gwerin a phob peth Edwardaidd, yn enwedig ffotograffiaeth Autochrome cynnar. Rwyf hefyd yn perchennog i gath braidd yn ddrwg ei thymer o’r enw Bertie.

Jennifer Evans
Digital Volunteering Project Officer / Swyddog Prosiect Gwirfoddoli Digidol
Ebost / Ebost: jennifer.evans@gwentarchives.gov.uk  

Mae’r blog hwn gan Jennifer Evans dan drwydded Creative Commons Attribution 4.0 International License.